🧱 PHƯƠNG PHÁP THÍ NGHIỆM, XỬ LÝ VÀ CHỨNG NHẬN AN TOÀN CHỊU LỰC

---

🧪 7. PHƯƠNG PHÁP THÍ NGHIỆM CHI TIẾT ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG

Khi nhà xưởng có biểu hiện nứt, lún hoặc võng sàn, việc kiểm định phải kết hợp nhiều phương pháp thí nghiệm để thu thập dữ liệu chính xác nhất. Dưới đây là các nhóm thí nghiệm chính được áp dụng trong thực tế kiểm định kết cấu công nghiệp.

📋 7.1. Thí nghiệm không phá hủy (NDT)

🧱 a. Búa bật nảy (Rebound Hammer)

• Mục đích: xác định mức độ cứng và cường độ tương đối của bê tông.

• Dụng cụ: búa bật nảy dạng cơ học hoặc điện tử.

• Vị trí thí nghiệm: mặt dầm, sàn, cột hoặc vùng nghi ngờ có cường độ yếu.

• Kết quả: lập bản đồ độ cứng, phân vùng bê tông yếu → chọn điểm khoan lõi.

📡 b. Siêu âm bê tông (UPV)

• Mục đích: đánh giá tính đồng nhất và phát hiện rỗ rỗng, nứt ẩn trong bê tông.

• Kết quả: vùng có vận tốc sóng < 3,0 km/s là vùng yếu cần xem xét khoan lõi.

• Ưu điểm: không phá hủy cấu kiện, hiệu quả trong xác định khuyết tật tiềm ẩn.

🧲 c. Ferroscan / Covermeter

• Mục đích: xác định vị trí, đường kính và lớp bảo vệ cốt thép.

• Ứng dụng: kiểm tra thiếu thép, sai lớp bảo vệ hoặc thép bị ăn mòn.

• Dữ liệu đầu vào: giúp mô hình hóa chính xác trong phần mềm phân tích kết cấu.

📶 d. Radar xuyên vật liệu (GPR)

• Dò tìm vị trí cốt thép, cáp dự ứng lực, ống ngầm, và xác định chiều dày sàn, dầm.

• Dữ liệu GPR giúp tránh khoan trúng thép khi lấy mẫu lõi.

⚙️ e. Đo võng, đo lún

• Dùng cảm biến LVDT, cảm biến laser, hoặc máy thủy bình chính xác cao.

• Thiết lập mốc cố định để theo dõi võng, lún theo thời gian (1–3 tháng).

---

🧰 7.2. Thí nghiệm phá hủy cục bộ

🧱 a. Khoan lõi bê tông

• Lấy mẫu đường kính 50–100 mm tại vị trí đặc trưng.

• Thí nghiệm nén mẫu để xác định cường độ nén thực tế.

• Dữ liệu được hiệu chỉnh theo chiều cao lõi và hệ số chuyển đổi.

🧪 b. Thử kéo bám dính bê tông – thép

• Xác định khả năng dính kết giữa cốt thép và bê tông.

• Dùng máy kéo dính hiện trường, ghi nhận tải phá hoại và biến dạng.

🧰 c. Kiểm tra bu lông, mối hàn

• Sử dụng siêu âm, từ tính (MT), thẩm thấu (PT) để phát hiện vết nứt mối hàn.

• Đo momen siết bu lông, kiểm tra lực căng bu lông cường độ cao.

• Xác định liên kết có đủ khả năng truyền tải không.

📏 d. Kiểm tra nền móng và sàn

• Nén tĩnh cọc hoặc PDA test: xác định sức chịu tải của cọc.

• Plate load test: xác định mô đun đàn hồi và sức chịu tải của nền.

• Xuyên động nhẹ (DCP): xác định độ chặt và phân bố sức kháng theo chiều sâu.

---

🧮 8. PHÂN TÍCH VÀ MÔ PHỎNG KẾT CẤU

Sau khi có dữ liệu thí nghiệm, kỹ sư tiến hành phân tích mô hình để xác định mức độ chịu lực và độ an toàn của kết cấu.

📘 8.1. Mô hình hóa không gian 3D

• Sử dụng phần mềm chuyên dụng (SAP2000, Etabs, Midas, Robot…).

• Dựng mô hình khung cột – dầm – sàn theo bản vẽ và kích thước thực đo.

• Nhập thông số vật liệu từ kết quả thí nghiệm (f’c, fy, Es, Ea…).

• Tạo tải trọng thực tế: máy móc, hàng hóa, cầu trục, tải trọng gió và tải trọng solar mái.

📉 8.2. Kiểm chứng biến dạng

• So sánh võng mô phỏng với võng đo thực tế.

• Nếu sai lệch <10% → mô hình chính xác.

• Nếu sai lệch >20% → cần hiệu chỉnh vật liệu hoặc điều kiện liên kết.

📈 8.3. Đánh giá trạng thái giới hạn

• Trạng thái giới hạn cường độ (ULS): kiểm tra ứng suất tối đa của thép, bê tông.

• Trạng thái giới hạn sử dụng (SLS): kiểm tra độ võng, nứt, dao động.

• Nếu vượt quá → yêu cầu gia cố hoặc giảm tải khai thác.

---

⚙️ 9. ĐÁNH GIÁ VÀ PHÂN LOẠI KẾT CẤU

📊 9.1. Phân loại kết quả kiểm định

📋 9.2. Các chỉ tiêu kỹ thuật cần đối chiếu

• Cường độ bê tông thực tế ≥ 85% cường độ thiết kế.

• Độ võng < L/250 đối với dầm chính; < L/400 với sàn.

• Độ mở nứt < 0,3 mm (nứt thông thường) hoặc < 0,2 mm (vùng ẩm ướt).

• Lún lệch giữa các cột < 1/500 chiều dài nhịp.

---

🧱 10. GIẢI PHÁP XỬ LÝ NỨT, LÚN, VÕNG SÀN

Tùy theo loại và mức độ hư hỏng, có thể áp dụng một hoặc kết hợp nhiều biện pháp gia cố – sửa chữa dưới đây.

⚒️ 10.1. Xử lý nứt bê tông

• Nứt nhỏ (≤0,3mm): trám vữa polymer, keo epoxy hoặc sơn chống thấm.

• Nứt xuyên sâu: bơm keo epoxy áp lực cao (pressure injection).

• Nứt dọc cột/dầm: khoan neo và bọc sợi carbon CFRP quanh cấu kiện.

• Nứt do ăn mòn: loại bỏ bê tông yếu, xử lý thép rỉ và đổ lại vữa không co ngót.

🧰 10.2. Gia cố dầm, sàn võng

• Dán sợi carbon CFRP: tăng khả năng chịu uốn, giảm võng.

• Bọc thép hình I, U, L: gia cường mặt dưới dầm hoặc sàn.

• Bổ sung cột chống, giằng phụ: giảm chiều dài nhịp, tăng độ cứng.

• Bơm vữa không co ngót vào sàn rỗng: tăng cường liên kết và độ cứng.

📏 10.3. Xử lý lún nền móng

• Gia cố cọc khoan phụ / ép cọc mini: truyền tải xuống lớp đất tốt hơn.

• Bơm vữa xi măng – silicate (jet grouting): nâng cục bộ sàn lún.

• Tái nén nền bằng cọc vữa áp lực thấp (compaction grouting).

• Cắt tách phần lún, tạo khe co giãn: nếu lún lệch không thể khắc phục.

🧱 10.4. Gia cố tổng thể nhà xưởng

• Bổ sung hệ giằng chống gió, chống xô lệch cột.

• Gia cố liên kết móng – cột – dầm bằng bản mã thép.

• Bổ sung liên kết bulông, hàn bù mối nối yếu.

• Lắp hệ quan trắc võng và rung động online để theo dõi sau khi gia cố.

---

📊 11. KIỂM ĐỊNH SAU KHI GIA CỐ VÀ CHỨNG NHẬN AN TOÀN CHỊU LỰC

Sau khi thực hiện các biện pháp gia cường, cần tiến hành kiểm định lại để chứng minh hiệu quả kỹ thuật.

📋 11.1. Thử tải lại cấu kiện gia cố

• Thực hiện thử tải dầm, sàn hoặc cột đã được gia cố.

• So sánh độ võng, biến dạng và ứng suất với trước khi xử lý.

• Nếu độ cứng tăng ≥ 20% và biến dạng trong giới hạn → đạt yêu cầu.

⚙️ 11.2. Báo cáo chứng nhận an toàn chịu lực

Báo cáo gồm:

• Thông tin công trình, hiện trạng, nguyên nhân hư hỏng.

• Phương pháp thí nghiệm và kết quả đo.

• Giải pháp xử lý đã áp dụng.

• Kết quả kiểm định sau gia cố.

• Kết luận: công trình đủ điều kiện tiếp tục sử dụng theo quy định.

📑 11.3. Trình tự chứng nhận

1️⃣ Chủ đầu tư gửi hồ sơ kiểm định và báo cáo kết quả cho cơ quan chuyên môn.
2️⃣ Cơ quan xem xét, cấp Giấy chứng nhận an toàn chịu lực.
3️⃣ Hồ sơ được lưu trong hồ sơ quản lý bảo trì công trình.

---

🧩 12. THEO DÕI VÀ QUAN TRẮC BIẾN DẠNG SAU KIỂM ĐỊNH

Việc kiểm định không dừng lại ở khâu báo cáo — mà cần theo dõi định kỳ để phát hiện sớm nguy cơ tái hư hỏng.

📏 12.1. Lập hệ mốc đo định kỳ

• Đặt mốc cố định tại các vị trí nứt chính, vùng võng lớn, hoặc chân cột lún.

• Đo lặp lại theo chu kỳ 3 tháng – 6 tháng.

• Lưu dữ liệu để so sánh tốc độ phát triển nứt, võng, lún.

📡 12.2. Quan trắc tự động

• Lắp cảm biến võng (displacement sensor), cảm biến nghiêng (tilt sensor), cảm biến rung (vibration).

• Hệ thống kết nối IoT gửi dữ liệu lên máy chủ → cảnh báo khi biến dạng vượt ngưỡng.

---

🧱 13. KHUYẾN NGHỊ KỸ THUẬT VÀ BẢO TRÌ

🧰 13.1. Đối với nhà xưởng đang sử dụng

• Kiểm định định kỳ 3–5 năm/lần hoặc khi xuất hiện vết nứt mới.

• Giữ tải trọng trong giới hạn cho phép, tránh xếp hàng hóa vượt tải.

• Không thay đổi công năng khi chưa đánh giá khả năng chịu lực.

⚒️ 13.2. Đối với công trình mới xây

• Tăng cường kiểm soát chất lượng bê tông, thép, nền móng.

• Thiết kế có khe co giãn nhiệt và khe lún hợp lý.

• Áp dụng quan trắc biến dạng ngay từ giai đoạn vận hành đầu tiên.

📊 13.3. Đối với đơn vị kiểm định

• Tuân thủ nghiêm các quy trình kiểm định và tiêu chuẩn thí nghiệm.

• Sử dụng thiết bị được hiệu chuẩn định kỳ và phòng LAS-XD được công nhận.

• Đảm bảo báo cáo có hình ảnh, đồ thị, bảng số liệu, và kết luận rõ ràng.

---

📘 14. KẾT LUẬN

Tình trạng nứt, lún, võng sàn trong nhà xưởng không chỉ là biểu hiện xuống cấp thông thường mà còn là dấu hiệu cảnh báo sớm mất an toàn kết cấu.
Công tác kiểm định hiện trạng đóng vai trò như “bác sĩ chẩn đoán sức khỏe công trình” – giúp xác định nguyên nhân gốc rễ, đánh giá chính xác khả năng chịu lực, và đưa ra giải pháp kỹ thuật tối ưu.

Việc kết hợp đồng bộ khảo sát hiện trường – thí nghiệm vật liệu – phân tích mô hình – xử lý – chứng nhận an toàn chịu lực sẽ đảm bảo công trình được khai thác an toàn, bền vững và hợp pháp.
Đây chính là nền tảng để các doanh nghiệp công nghiệp duy trì sản xuất ổn định, giảm rủi ro và tăng uy tín trong audit quốc tế.